VluchtelingenWerk: plan terugkeerhub Oeganda voorbarig en zorgelijk

Het baart VluchtelingenWerk zorgen dat Nederland in een vergevorderd stadium is over een terugkeerhub in Oeganda voor gedwongen terugkeer van asielzoekers. Het is een voorbarig plan omdat de Europese Terugkeerverordening, die dit juridisch mogelijk zou moeten maken, nog in de onderhandelingsfase is. Deze zal niet eerder dan in juni 2026 in werking treden. 

VluchtelingenWerk wijst het idee van zo'n hub af. Het plan houdt in dat mensen die geen recht hebben op asiel in Nederland, maar die niet naar hun thuisland kunnen terugkeren omdat ze bijvoorbeeld geen reisdocumenten hebben naar Oeganda worden gestuurd en daar in detentiecentra worden geplaatst. Dit terwijl ze niet uit Oeganda komen en daar zelfs nooit eerder zijn geweest. 

Wij maken ons zorgen over de naleving van de mensenrechten in Oeganda, waar in gevangenissen martelingen plaatshebben, minderheden onderdrukt worden en LHBTI-wetgeving draconisch is. Nederland kan de veiligheid van de mensen die daarnaartoe worden gestuurd simpelweg niet garanderen. 

Eerdere plannen voor dit soort voorzieningen zoals het Rwanda-plan van het Verenigd Koninkrijk of de Albanië-deal van Italië zijn op niets uitgelopen vanwege juridische en praktische obstakels.

VluchtelingenWerk pleit voor échte oplossingen in plaats van deze symboolpolitiek. Nederland zou moeten investeren in zelfstandige terugkeer zoals in de Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen die wel werken, en in goede afspraken met landen buiten Europa om een veilige terugkeer van mensen die hier geen recht op asiel hebben mogelijk te maken.