VluchtelingenWerk op fors minder opvanglocaties voor asielzoekers aanwezig

Vanaf volgend jaar is VluchtelingenWerk Nederland op fors minder opvanglocaties aanwezig om asielzoekers te begeleiden bij hun asielprocedure. Door een grote subsidiekorting van het ministerie van Asiel en Migratie moet de organisatie deze ingrijpende stap zetten. VluchtelingenWerk blijft in gesprek met het ministerie over wat dit betekent voor vluchtelingen. 

Deze zomer kreeg VluchtelingenWerk te horen dat de subsidie voor begeleiding tijdens de asielprocedure vanaf volgend jaar drastisch gekort wordt. Daarnaast heeft het ministerie besloten dat alle begeleiding op opvanglocaties rondom gezinshereniging moet stoppen. Het ministerie heeft de IND gevraagd dit op zich te nemen.   

Waar VluchtelingenWerk tot nu toe op bijna iedere opvanglocatie voor asielzoekers in Nederland actief is (meer dan 300 locaties), moet die ondersteuning volgens de laatste berekeningen noodgedwongen terug naar aanwezigheid op ongeveer 70 locaties.

Dit heeft grote impact op vluchtelingen en hun rechtsbescherming tijdens de asielprocedure. De meerderheid van de vluchtelingen zal daardoor onvoorbereid de procedure ingaan. Met name de meest kwetsbare vluchtelingen weten dan de dienstverlening niet te vinden, omdat zij in veel gevallen naar andere locaties moeten reizen en we hen niet meer proactief kunnen benaderen.  

Pijnlijke keuzes

“Dit zijn enorm pijnlijke keuzes, dit gaan vluchtelingen direct merken. Het vergroot de chaos in de asielketen", zegt Frank Candel, bestuursvoorzitter van VluchtelingenWerk Nederland. “Vluchtelingen gaan onvoorbereid een zeer ingewikkelde asielprocedure in. Dit geeft extra belasting voor ketenpartners als COA en IND, gemeenten en de rechtspraak. Zij krijgen meer vragen en meer dossiers op hun bureau, terwijl zij al overbelast zijn.” 

Ondertussen probeert VluchtelingenWerk de verdere schade te beperken. Er lopen gesprekken met het ministerie, IND en COA.  

Wettelijke taak

VluchtelingenWerk heeft sinds 2010 de wettelijke taak om asielzoekers bij hun asielprocedure onafhankelijk te begeleiden. Dit houdt onder meer in dat vluchtelingen uitleg krijgen over hoe de procedure verloopt, wat hun rechten en plichten zijn en welke informatie zij bij de IND moeten aanleveren.   

Integratie 

Naast de ondersteuning van vluchtelingen bij hun asielprocedure, begeleidt VluchtelingenWerk statushouders bij hun integratie in driekwart van de gemeenten in Nederland. Vrijwilligers helpen vluchtelingen met praktische zaken. Zoals het afsluiten van verzekeringen, het zoeken van artsen, tandartsen en scholen voor de kinderen. In verschillende gemeenten hoort begeleiding bij gezinshereniging daar ook bij. Op die locaties blijft VluchtelingenWerk actief op dit vlak; dit valt buiten de financiering vanuit het ministerie en wordt gefinancierd door gemeenten zelf.  

Gezinshereniging

Vluchtelingen die door hun vlucht gescheiden zijn geraakt van hun gezin, hebben recht op gezinshereniging. Maar zij krijgen geen advocaat in deze ingewikkelde procedure, die soms wel jaren kan duren. VluchtelingenWerk begeleidt onder andere door te ondersteunen bij het invullen van ingewikkelde formulieren, uit te leggen hoe de procedure werkt, te ondersteunen bij het aanvragen van een visum en te adviseren over een veilige reisroute uit conflictgebied voor de gezinsleden. Daarnaast zorgen ze dat alle documenten op tijd op de juiste plek terecht komen en maken zij afspraken met de ambassade, bijvoorbeeld voor een DNA-test.