De lange wachttijden in de asielketen hebben een negatief effect op de gezondheid van vluchtelingen en belemmeren hun kansen op succesvolle deelname aan de Nederlandse samenleving, blijkt uit een rapport van VluchtelingenWerk Nederland. De lange wachttijden zijn het resultaat van jarenlang averechts politiek beleid.
Vanaf het moment dat vluchtelingen in Nederland een asielaanvraag doen, worden ze geconfronteerd met een opeenstapeling van wachten. Ze moeten wachten op een beslissing over hun asielaanvraag, op hereniging met gezinsleden en op het moment dat ze zich kunnen vestigen in een eigen huis in een gemeente. De wachttijd in de asielprocedure is inmiddels opgelopen van anderhalf tot twee jaar, daar komt wachten op gezinshereniging en huisvesting dan nog bij. Veel mensen zitten daardoor bijna 4 jaar in de wachtstand.
Uit het rapport blijkt dat het jarenlange wachten grote gevolgen heeft voor de gezondheid van vluchtelingen. De lange asielprocedure vergroot het risico op psychische aandoeningen. Door het wachten op gezinshereniging komt de mentale gezondheid nog verder onder druk te staan. Daarnaast hebben het lange verblijf in de opvang en de vele overplaatsingen een negatief effect op de lichamelijke gezondheid. Deze omstandigheden zijn in het bijzonder schadelijk voor de ontwikkeling van kinderen.
De mentale effecten van het wachten, hebben ook weer gevolgen voor het goed doorlopen van de asielprocedure. Door verslechterde mentale gezondheid zijn mensen minder goed in staat om deel te nemen aan de gehoren met de IND.
Het merendeel van de mensen dat lange tijd in onzekerheid wacht krijgt uiteindelijk een verblijfsstatus. Hun toekomst in Nederland wordt ondermijnd voor ze de kans krijgen om eraan te beginnen. Door het wachten en de onzekerheid raken ze mentaal en fysiek uitgeput. Terwijl een goede gezondheid cruciaal is om de Nederlandse taal te kunnen leren, werk te vinden en een sociaal netwerk op te bouwen.
‘Dit onderzoek laat zien wat het met mensen doet om zo lang in een wachtstand te zitten. Het is van groot belang dat deze negatieve spiraal doorbroken wordt,’ zegt Frank Candel, bestuursvoorzitter van VluchtelingenWerk Nederland. ‘Zinvolle invulling van de wachttijd kan de schade beperken. Maar het is vooral belangrijk dat de wachttijden afnemen en mensen na hun asielaanvraag zo snel mogelijk de controle over hun eigen leven terugkrijgen.’