Geef Russische vluchtelingen ruimhartige bescherming

Het aantal Russische vluchtelingen dat in Nederland bescherming zoekt, neemt toe. VluchtelingenWerk zag de afgelopen twee weken tussen de twintig en de dertig Russische vluchtelingen op Schiphol arriveren, en ziet dit als een gevolg van de toenemende repressie in Rusland tegen politiek activisten, journalisten en LHBTI Russen. Velen vrezen vervolging vanwege hun kritiek op de overheid of weigeren daar te vechten in het Russische leger. VluchtelingenWerk Nederland roept staatssecretaris van der Burg op deze 'moedige Russen' ruimhartig te beschermen.

Door de toenemende repressie in Rusland komen steeds meer mensen in de problemen als zij kritiek uiten op de oorlog in Oekraïne en het beleid van Poetin. Meerdere Russische vluchtelingen geven aan dat ze vrezen voor een gevangenisstraf omdat zij bijvoorbeeld hebben deelgenomen aan een demonstratie of kritiek hebben geuit via social media. Ook zijn er Russen bij die weigeren te vechten in Oekraïne. Een deel van de recent gearriveerde vluchtelingen ziet geen toekomst meer in Rusland door het verslechterende klimaat voor LHBTI’ers in Rusland. In de meeste gevallen gaat het om een combinatie van deze motieven. De afgelopen weken vluchtten al veel Russen naar landen als Georgië en Turkije, waar zij relatief makkelijk naartoe kunnen reizen.

VluchtelingenWerk vindt dat de recente ontwikkelingen in Rusland goed moeten worden meegewogen bij de beoordeling van hun asielverzoek. Het huidige asielbeleid voor Russen is begin vorig jaar voor het laatst aangepast. Sindsdien is de repressie van politiek activisten en LHBTI’s flink toegenomen. Het asielbeleid voor Russen moet daarom op termijn ook worden geactualiseerd.

Het Nederlandse asielbeleid houdt al wel rekening met de risico’s die politiek activisten in Rusland lopen. Maar de lat om als politiek vluchteling uit Rusland asiel te krijgen ligt nu vrij hoog. Vooral relatief prominente Russen die goed kunnen bewijzen dat ze worden vervolgd kregen de afgelopen jaren asiel. Door de toenemende repressie in Rusland kan nu elke burger met kritiek op de oorlog in Oekraïne in de gevangenis terecht komen. Meer dan 15.000 Russen werden de afgelopen tijd gearresteerd bij demonstraties. Willekeurige burgers worden op straat gevraagd om hun persoonlijke berichten op hun telefoon te laten zien. Wie wordt beschuldigd van het verspreiden van ‘fake news’ over de oorlog in Oekraïne hangt een gevangenisstraf tot 15 jaar boven het hoofd.

Ook Russen die weigeren om in Oekraïne te vechten komen in de gevangenis terecht. In Rusland geldt een dienstplicht voor mannen tussen de 18 en de 27 jaar. Dienstweigering is in Nederland op zichzelf niet genoeg om in aanmerking te komen voor asiel. Dit is wel het geval als er sprake is van een internationaal veroordeeld conflict waarbij sprake is van wijdverbreide oorlogsmisdaden. 

Omdat hier bij de oorlog in Oekraïne overduidelijk sprake van is, verwacht VluchtelingenWerk dat Russen dienstweigeraars in Nederland ook in aanmerking zullen komen voor bescherming. VluchtelingenWerk pleit daarnaast voor een tijdelijke uitzetstop voor Russen die net buiten de dienstplichtige leeftijd vallen. Hun vrees is dat de leeftijdsgrens voor de dienstplicht zal worden uitgebreid. Ze kunnen met een uitzetstop een tijdje afwachten of die vrees werkelijkheid wordt.