Vluchteling komt alleen te staan door nieuw besluit minister Faber

De onafhankelijke begeleiding die vluchtelingen in Nederland krijgen tijdens hun asiel- en nareisprocedure dreigt binnenkort te gaan stoppen. Hierdoor komen vluchtelingen er alleen voor te staan. Oorzaak is een abrupt besluit van minister Faber van Asiel en Migratie dat VluchtelingenWerk met de rug tegen de muur plaatst. De organisatie kondigt aan naar de rechter te gaan.

De minister heeft laten weten VluchtelingenWerk Nederland voor het programma Rechtsbescherming dit jaar 13 miljoen euro te verstrekken in plaats van de 34 miljoen euro die nodig is om de gevraagde werkzaamheden goed uit te voeren. In een afbouwregeling of transitievergoeding wordt niet voorzien.

VluchtelingenWerk heeft sinds 2010 de Europees wettelijke taak om asielzoekers bij hun procedure onafhankelijk te begeleiden. Onderdeel van dit werk is het geven van informatie aan vluchtelingen over de procedures, zodat ze weten wat hen te wachten staat. En ook wat hun rechten en plichten zijn en welke informatie zij bij de IND moeten aanleveren. Bestuursvoorzitter Frank Candel: “Vluchtelingen hebben recht op juridische bescherming, zoals iedereen in Nederland”.

Onvoorbereid

De bezuiniging krijgt grote gevolgen voor de individuele vluchteling. Veel vluchtelingen zullen straks zonder goede voorbereiding een complexe juridische procedure ingaan. Candel: “Vluchtelingen worden aan hun lot overgelaten en worden onvoorbereid een moeilijke bureaucratische procedure in gestuurd; dat is vragen om problemen”.

De kennis van die procedure en welke informatie relevant is tijdens de gehoren, is nodig voor een efficiënt lopende procedure voor zowel de vluchteling als de IND en het COA.

VluchtelingenWerk Nederland moet per direct starten met de afbouw van haar werkzaamheden in de opvang. Het gevolg van die afbouw zal worden dat vluchtelingen weinig plekken hebben waar ze terecht kunnen met hun vragen en dat meer asielverzoeken in eerste instantie worden afgewezen.

Averechts

“Maar daarna komt er een enorme stijging van het aantal zaken waarbij de rechter afgewezen asielzoekers in het gelijk stelt - en de procedure dus opnieuw moet. Dat gaat zorgen voor enorme extra kosten voor de samenleving”, aldus Candel. “Faber wil het strengste asielbeleid ooit. Dit is het meest averechtse asielbeleid ooit.”

VluchtelingenWerk vreest door het plan een verder vastlopen van het Nederlandse asielsysteem omdat de procedure voor asielzoekers nog langer duurt. Die wachttijd is momenteel al gemiddeld twee jaar in het azc.

“We staan met de rug tegen de muur”, aldus Candel. “Op 2 januari een besluit sturen waarin wordt aangekondigd dat voor dit jaar, per direct, de begroting rechtsbescherming meer dan gehalveerd wordt - terwijl het werk hetzelfde blijft dat het ministerie van ons verwacht - dat plaatst ons in een onmogelijke positie”, aldus Candel.

Onbehoorlijk bestuur

“Dat kan niet, dit is onbehoorlijk bestuur, de overheid heeft zich te houden aan basale fatsoen afspraken. De vluchteling wordt de dupe. VluchtelingenWerk stapt dan ook naar de rechter om het besluit aan te vechten. Ondertussen moeten we ons voorbereiden op het zwartste scenario.”

Door onder meer de steeds langere procedure, mede vanwege verlenging van de beslistermijn, lopen de kosten voor opvang op. In 2023 kostte vooral noodopvang de samenleving al 1,1 miljard Euro extra. Candel: “Allemaal onnodige uitgaven, die beter kunnen worden besteed aan bijvoorbeeld woningbouw en het oplossen van de echte problemen van Nederland.”